Адам сирақ аты адам – заты айуан, адам кейіпті, екі аяқты дүние қоңыз, хайуан деген сықылды балағаттау мағынасында айтылады.
Көзіме көрінбе, дүниеқор, адам сирақ (М.Ә.)
Адыра талқан қылды – бұзды, быт шыт қылды; бүлік салды, күл талқан етті.
Біреудің қуаныш тойы еді, Адыра талқан қылды. (ҚЖ.)
Ажалды киік адырға – бәле түртіп, жаманшылыққа бастау туралы айтылады.
Ажары өтпеді – сөзін сыйламады, қадірлемеді;
Ай арасы толас болады – екі ай аралығындағы жауын-шашынсыз, саябыр кезең туралы айтылады.
Ай балтаның сабындай – жұп-жұмыр, үзілмелі білекті.
Білегінің шырайы,Айбалтаның сабындай.(ҚЖ.)
Айбар мүйізді – құдіретті, сұсты, қорғаныш болар, сүйеу болар деген мағынада.
Құландай ащы дауыстым,
Құлжадай айбар мүйіздім,
Қырмызыдай ажарлым,
Хиуадай базарлым,
Теңіздей терең ақылдым!(М.Ө.)
Айға шапты – жай далбаса болды, қол жетпеске ұмтылып, босқа далақтады.
Айғырдан шыққан бие – құрсағына жаңа ғана құлын біткен, тоқтаған бие.
Айғырдан шыққан биені, ауыр жұмысқа салып, қинауға болмайды (С.К.)
Filed under: Фразеологизм сөздігі | 1 Comment »